पुणे शहरात बस प्रवास सुरक्षित समजला जातो. बऱ्याच नागरिकांसाठी ही एक मुख्य प्रवाससाधन आहे, विशेषतः PMPML बस सेवा. शहरातील कामकाज, शाळा, महाविद्यालयं किंवा अन्य ठिकाणी जाण्यासाठी लोक जास्त करून बससेवेवर अवलंबून असतात.
मात्र काही वेळा चालकांच्या बेजबाबदार वागणुकीमुळे प्रवाशांच्या जीवाला धोका निर्माण होतो. वेगात बस चालवणे, सिग्नल तोडणे किंवा अचानक ब्रेक मारणे यामुळे अपघाताची शक्यता निर्माण होते. अशा घटनांमुळे नागरिकांमध्ये भीतीचं वातावरण तयार होतं आणि PMPML सारख्या सेवेवरचा विश्वास डळमळीत होतो.
CM फडणवीस निर्णय
PMPML बस चालकांकडून अरेरावीचे प्रकारही सातत्याने समोर येत आहेत. अलीकडेच मुंबई ते पुणे प्रवासादरम्यान एक धक्कादायक घटना घडली. बस चालवताना चालक मोबाईलवर बोलत होता आणि एका हाताने संपूर्ण बस पळवत होता. ही घटना बसमधील एका जागरूक प्रवाशाने आपल्या मोबाईलमध्ये टिपली आणि थेट मुख्यमंत्री कार्यालयाला ट्विटरवर कळवली.
या ट्वीटची प्रशासनाने तत्काळ दखल घेतली आणि प्रवाशांच्या सुरक्षेशी खेळ करणाऱ्या चालकावर तात्काळ निलंबनाची कारवाई केली. ही घटना फक्त एक उदाहरण असली, तरी अशा प्रकारच्या निष्काळजीपणामुळे प्रवाशांमध्ये असुरक्षिततेची भावना निर्माण होते.
शहरात आणि महामार्गावर नागरिकांकडून रहदारीच्या नियमांकडे दुर्लक्ष होत असल्याचे अनेकदा पाहायला मिळते. त्यातच बस चालकांच्या निष्काळजीपणामुळे अपघाताच्या घटनांमध्येही वाढ झाली आहे. अलीकडेच मुंबई-पुणे मार्गावर प्रवास करताना घडलेला आणखी एक प्रकार समोर आला आहे.
एका शिवनेरी बसचालकाचा फोटो सोशल मीडियावर व्हायरल झाला असून, त्या फोटोमध्ये चालक मोबाईलवर बोलत असताना प्रवाशांनी भरलेली बस तो चालवत असल्याचे स्पष्ट दिसते. या गंभीर प्रकाराची माहिती मिळाल्यानंतर केवळ साडेतीन तासांत संबंधित चालकावर तडकाफडकी निलंबनाची कारवाई करण्यात आली. यामुळे प्रशासनाकडून या प्रकारांवर तत्काळ कारवाई केली जात असल्याचे चित्र समोर येत आहे.
23 मार्च रोजी सकाळी 9.30 वाजता दादर ते स्वारगेट मार्गावर धावणाऱ्या शिवनेरी बसमधील एक फोटो सोशल मीडियावर मोठ्या प्रमाणावर व्हायरल झाला. या फोटोमध्ये बस चालक मोबाईलवर बोलत असल्याचे स्पष्टपणे दिसत होते. बसमध्ये प्रवास करणाऱ्या एका प्रवाशाने ट्विट करत सांगितले की, त्यांनी वारंवार सूचना दिल्यानंतरही चालक मोबाईलवर बोलत राहिला.
संबंधित चालकाचे नाव नितीन गोडबोले असे असून, त्याच्या निष्काळजी वागणुकीबाबत थेट मुख्यमंत्री कार्यालयाकडे तक्रार करण्यात आली होती. या तक्रारीची तत्काळ दखल घेऊन मुख्यमंत्री कार्यालयाने ट्वीटद्वारे माहिती दिली की, चालकावर तात्काळ निलंबनाची कारवाई करण्यात आली असून, पुढील चौकशी प्रक्रिया सुरू आहे.
मागील काही दिवसांपासून बस चालकांकडून निष्काळजी आणि नियमभंग करणाऱ्या वागणुकीचे प्रकार सातत्याने समोर येत आहेत. प्रवाशांच्या सुरक्षेच्या बाबतीत हलगर्जीपणा करत काही चालक प्रवाशांच्या जीवाशी सरळसरळ खेळ करत असल्याचं स्पष्टपणे दिसून येत आहे. अनेक वेळा याआधीही अशा प्रकारांवर कारवाई झाली असली, तरी इतर चालकांमध्ये त्याचा फारसा धाक जाणवत नाही.
त्यामुळेच हे प्रकार पुन्हा पुन्हा घडताना दिसत आहेत. आता मुख्यमंत्री कार्यालयाकडून अशा वागणुकीवर कडक पावलं उचलण्याचा सूचक इशारा देण्यात आला आहे. भविष्यात अशा निष्काळजी चालकांवर तात्काळ आणि कठोर कारवाई केली जाईल, असं स्पष्ट करण्यात आलं आहे.
मुख्यमंत्रीपदी विराजमान झाल्यापासून देवेंद्र फडणवीस यांनी एकापाठोपाठ घेतलेल्या धडाकेबाज निर्णयांमुळे संपूर्ण राज्याचे लक्ष त्यांच्या कार्यपद्धतीकडे वळले आहे. प्रसंगी तात्काळ निर्णय घेण्याची त्यांची क्षमता, प्रशासनावर पकड आणि जबाबदारीची जाणीव हे सगळं त्यांच्या नेतृत्वशैलीतून दिसून येत आहे.
अनेकांनी त्यांच्या कार्यशैलीची तुलना नायक चित्रपटातील एका दिवसाच्या मुख्यमंत्र्याशी केली असून, फडणवीस यांनी घेतलेल्या निर्णयांमुळे सामान्य जनतेमध्ये विश्वासाचे वातावरण निर्माण झाले आहे. त्यांच्या तात्काळ कारवाईच्या निर्णयामुळे लोकांमध्ये सकारात्मक चर्चाही सुरू आहे.
PMPML कडून अपेक्षित सुधारणा
PMPML सारख्या सार्वजनिक वाहतूक व्यवस्थेने प्रवाशांच्या सुरक्षेला सर्वोच्च प्राधान्य दिलं पाहिजे. बस चालकांची नियुक्ती करताना केवळ परवाना असून चालणार नाही, तर त्यांच्या वर्तन, जबाबदारी आणि शिस्तीची तपासणीही आवश्यक आहे.
नियमित वेळेवर ट्रेनिंग घेणं, ड्रायव्हिंग दरम्यान मोबाईल वापरावर बंदी, प्रवाशांच्या तक्रारींसाठी तत्काळ रिस्पॉन्स सिस्टीम आणि प्रत्येक बसमध्ये CCTV ची उपलब्धता या गोष्टी PMPML ने अंमलात आणल्या पाहिजेत.
याशिवाय, चालकांचे दरमहिन्याला वर्तनविषयक मूल्यांकन करून निष्काळजी चालकांवर कारवाई करण्याची ठोस यंत्रणा तयार करणं गरजेचं आहे. यामुळे प्रवाशांचा विश्वास पुन्हा मिळवता येईल आणि बस सेवा खऱ्या अर्थाने सुरक्षित ठरेल.
इतर राज्यांत अशा प्रकरणांवर कशी कारवाई होते?
महाराष्ट्रासारख्या मोठ्या राज्यात अशा निष्काळजी चालकांवर कारवाई होतेच, पण इतर राज्यांमध्ये यासाठी आणखी कठोर धोरणं आखण्यात आलेली आहेत. उदा. दिल्ली परिवहन महामंडळाकडून (DTC) चालक जर मोबाईलवर बोलताना आढळला, तर त्याचं लायसन्स तत्काळ सस्पेंड केलं जातं. कर्नाटक राज्य परिवहन मंडळाने (KSRTC) प्रत्येक बसमध्ये CCTV अनिवार्य केलं आहे, ज्यामुळे ड्रायव्हरच्या वर्तनावर थेट नजर ठेवली जाते.
काही राज्यांत प्रवाशांकडून मिळालेल्या व्हिडीओ क्लिप्सच्या आधारे तपास होतो आणि दोषी आढळल्यास त्वरित निलंबन, दंड किंवा कायमचं नोकरीवरून काढून टाकणं यांसारख्या कारवाया केल्या जातात. ही उदाहरणं पाहता महाराष्ट्रातही अशा ठोस आणि कडक उपाययोजना राबवणं आवश्यक आहे.
प्रवाशांनी तक्रार कशी करावी?
प्रवाशांनी जर बस चालकाच्या वागणुकीत निष्काळजीपणा, अरेरावी, मोबाईल वापर किंवा इतर धोकादायक प्रकार पाहिले, तर त्याची तक्रार करण्यासाठी काही सोपे पर्याय आहेत. PMPML चा अधिकृत हेल्पलाईन नंबर, ईमेल आणि सोशल मीडिया हँडल्सवर थेट तक्रार करता येते. त्याचप्रमाणे “PMPML Mitra” अ‍ॅपद्वारे फोटो/व्हिडीओ अपलोड करून तक्रार दाखल करता येते.
राज्य परिवहन विभागाच्या वेबसाइटवर किंवा मोबाईल अ‍ॅपवरसुद्धा “Grievance” सेक्शनमध्ये ऑनलाईन तक्रार नोंदवता येते. विशेष म्हणजे, अशा तक्रारी मुख्यमंत्री कार्यालयाच्या ट्विटरवरही दिल्यास, त्याची तत्काळ दखल घेतली जाते. नागरिकांनी अशा घटनांकडे दुर्लक्ष न करता अधिकृत प्लॅटफॉर्मवर तक्रार करून सार्वजनिक वाहतुकीचा दर्जा उंचावण्यासाठी पुढाकार घेतला पाहिजे.
हेही वाचा:-👇
उद्धव ठाकरेंशी वाढती जवळीक, युतीची शक्यता? मुख्यमंत्र्यांनी एका शब्दात दिले उत्तर
बस चालकांसाठी असलेले नियम आणि ट्रेनिंग
बस चालकांची जबाबदारी ही केवळ वाहन चालवण्यापुरती मर्यादित नसते, तर ती प्रवाशांच्या सुरक्षेच्या दृष्टीने अत्यंत महत्त्वाची भूमिका बजावते. PMPML आणि इतर परिवहन संस्थांकडून बस चालकांना नियमानुसार प्रशिक्षण देण्यात येतं. यामध्ये ट्रॅफिक नियम, प्रवाशांशी शिष्टाचार, अपघातग्रस्त परिस्थितीत वागणूक आणि बसच्या तांत्रिक बाबतीत मूलभूत माहिती दिली जाते.
याशिवाय, काही ठिकाणी महिन्याला एकदा रिफ्रेशमेंट ट्रेनिंग घेतलं जातं. मोबाईल वापर बंदी, दारं पूर्ण बंद नसताना बस न हलवणं, महिला व वयोवृद्धांना मदत करणं हे नियम स्पष्टपणे सांगितले जातात. मात्र, या ट्रेनिंगचं अंमलबजावणं गंभीरतेनं केलं जात नसेल, तर त्याचा परिणाम थेट प्रवाशांच्या सुरक्षेवर होतो. त्यामुळे प्रशिक्षणाचं काटेकोर पालन आणि त्यावर नियंत्रण ठेवणं आवश्यक आहे.
निष्कर्ष:
बस चालकांच्या निष्काळजी वागणुकीमुळे प्रवाशांच्या सुरक्षेचा मुद्दा गंभीर स्वरूप घेत आहे. मोबाईलवर बोलत बस चालवणे, प्रवाशांच्या सूचना दुर्लक्षित करणे आणि सार्वजनिक वाहतुकीच्या नियमांकडे होणारे दुर्लक्ष ही चिंतेची बाब बनली आहे. प्रशासन वेळोवेळी कारवाई करत असले, तरी काही चालकांमध्ये अजूनही शिस्तीचा अभाव जाणवतो.
मुख्यमंत्री कार्यालयाने तत्काळ निलंबनासारख्या निर्णयांद्वारे या प्रकरणांना गांभीर्याने घेतले असून, भविष्यात अशा घटनांवर कठोर पावलं उचलली जातील, याची शक्यता आहे. प्रवाशांच्या सुरक्षेच्या दृष्टीने ही सकारात्मक पावले असली, तरी शाश्वत बदलासाठी व्यवस्थेत अधिक जागरूकता आणि कडक अंमलबजावणी गरजेची आहे.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs):
1.मुख्यमंत्री फडणवीस यांनी नेमका कोणता निर्णय घेतला?
➡ मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी मोबाईलवर बोलत बस चालवणाऱ्या सरकारी चालकावर तीन तासात तात्काळ निलंबनाची कारवाई केली.
2.हा प्रकार नेमका कुठे आणि कधी घडला?
➡ हा प्रकार 23 मार्च रोजी सकाळी 9.30 वाजता दादर ते स्वारगेट जाणाऱ्या बसमध्ये घडला होता.
3.प्रवाशांनी तक्रार केल्यावर किती वेळात कारवाई झाली?
➡ प्रवाशाने ट्विटरवर मुख्यमंत्री कार्यालयाला तक्रार केली आणि केवळ साडेतीन तासात कारवाई करण्यात आली.
4.अशा घटनांवर भविष्यात काय उपाययोजना केल्या जातील?
➡ मुख्यमंत्री कार्यालयाने सूचित केलं आहे की, भविष्यातही अशा निष्काळजीपणाच्या घटनांवर तात्काळ आणि कडक कारवाई केली जाईल.