Devendra Fadnavis Uddhav Thackeray: महाराष्ट्राचे राजकारण हे कायमच अप्रत्याशित वळणांनी आणि नाट्यमय घडामोडींनी भरलेले राहिले आहे. 2019 नंतरच्या काळात या राज्यात अनेक मोठे राजकीय बदल झाले, ज्यामध्ये सर्वाधिक चर्चेत राहिलेली घटना म्हणजे शिवसेनेचे दोन गटांमध्ये विभाजन होणे.
एकनाथ शिंदे यांनी आपल्या समर्थक आमदारांसह बंड पुकारून भाजपसोबत युती करत सरकार स्थापन केले. दुसरीकडे उद्धव ठाकरे यांनी काँग्रेस आणि राष्ट्रवादी काँग्रेसच्या मदतीने महाविकास आघाडीच्या रूपाने स्वतंत्र राजकीय भूमिका घेतली.
यानंतर काही काळात अजित पवार यांनीही राष्ट्रवादी काँग्रेसमधून विभक्त होत भाजपसोबत युती केली, आणि उपमुख्यमंत्रीपद स्वीकारले. अशा घडामोडींमुळे राज्यातील राजकारण अधिकच गुंतागुंतीचे झाले आहे.
दरम्यान, देवेंद्र फडणवीस आणि उद्धव ठाकरे यांच्यात अधूनमधून झालेल्या सौम्य संवादामुळे व भेटींमुळे पुन्हा एकदा दोघांमधील युती होणार का, असा प्रश्न राजकीय वर्तुळात चर्चेचा विषय ठरला होता. मात्र, मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी स्पष्टपणे सांगितले की, अशा कोणत्याही युतीची शक्यता आता नाही. त्यामुळे त्या चर्चांना पूर्णविराम मिळाला आहे.
महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीनंतर राज्यात भाजप, एकनाथ शिंदे गट आणि अजित पवार गटाने एकत्र येत महायुती सरकार स्थापन केले. हे सरकार तयार होण्याच्या प्रक्रियेत अनेक नाट्यमय राजकीय घडामोडी घडल्या. 2019 मध्ये शिवसेनेने भाजपसोबतची युती तोडत राष्ट्रवादी काँग्रेस आणि काँग्रेससोबत मिळून महाविकास आघाडी स्थापन केली. त्या काळात मुख्यमंत्री पदावरून मोठा संघर्ष झाला आणि त्यातूनच महाराष्ट्राच्या राजकारणाला वेगळी दिशा मिळाली.
पुढे 2022 मध्ये एकनाथ शिंदे यांनी शिवसेनेतील बंडखोरी करत भाजपसोबत सत्ता स्थापन केली. त्यानंतर 2023 मध्ये अजित पवार यांनी राष्ट्रवादी काँग्रेसमधून वेगळे होत भाजपला पाठिंबा दिला आणि उपमुख्यमंत्री पद स्वीकारले. या घडामोडींमुळे राज्यातील राजकारण अधिकच गुंतागुंतीचे बनले आहे.
महायुतीला विधानसभेत बहुमत मिळाले असले तरी, सरकारमध्ये सहभागी असलेल्या काही नेत्यांमध्ये अस्वस्थतेचे वातावरण कायम आहे. अनेकदा नाराजीच्या बातम्या समोर येतात, ज्यामुळे सरकारमध्ये अंतर्गत मतभेद असल्याच्या चर्चा रंगतात. त्यामुळे पुढील काळात महाराष्ट्रात कोणते नवीन राजकीय समीकरण उभे राहील, याकडे सर्वांचे लक्ष लागून आहे.
फडणवीस-ठाकरे संबंध सुधारले, पण युतीची शक्यता?
2019 मध्ये शिवसेनेने भाजपसोबतची युती तोडल्यानंतर उद्धव ठाकरे आणि देवेंद्र फडणवीस यांच्यातील संबंधांमध्ये स्पष्टपणे कटुता दिसून आली होती. विधानसभा निवडणुकीदरम्यान दोन्ही नेत्यांमध्ये राजकीय आरोप-प्रत्यारोपाचे वातावरण निर्माण झाले. ठाकरे यांनी फडणवीस यांच्यावर ‘खोटारडे’ असा आरोप केला, तर भाजप नेत्यांनी उद्धव ठाकरेंना महाविकास आघाडीचा कमजोर नेता म्हणत टीका केली.
मात्र, गेल्या काही महिन्यांपासून या दोघांमधील संबंधात थोडा सौम्यपणा दिसून येत आहे. विधिमंडळात दोघेही एकमेकांशी अनौपचारिक संवाद करताना दिसले असून, काही वेळा त्यांच्या प्रत्यक्ष भेटीही झाल्याची माहिती समोर आली. यामुळे राजकीय वर्तुळात चर्चेला जोर चढला की फडणवीस आणि ठाकरे पुन्हा एकत्र येणार का, युतीसाठी काही गुप्त हालचाली सुरू आहेत का, असे प्रश्न विचारले जाऊ लागले.
तथापि, या चर्चांना पूर्णविराम देत मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी स्पष्टपणे जाहीर केले की, उद्धव ठाकरे यांच्यासोबत कोणतीही युती होणार नाही. त्यामुळे राजकीय चर्चांना आळा बसला असला, तरी ही हालचाल आणि संवाद राजकारणातील संभाव्य बदलांकडे संकेत देणारी ठरली.
शिवसेनेच्या फाटाफुटीनंतर महाराष्ट्राच्या राजकारणात अनेक नवीन समीकरणं तयार झाली, आणि त्यात एक महत्त्वाचं समीकरण म्हणजे मनसे प्रमुख राज ठाकरे आणि भाजप यांच्यात वाढत असलेली जवळीक. 2019 मध्ये राज ठाकरे यांनी भाजपविरोधात तीव्र भूमिका घेतली होती. त्यांच्या सभांमधून थेट मोदी सरकारवर टीका केली जात होती, आणि ते विरोधकांच्या बाजूने उभे होते.
मात्र 2022 नंतर त्यांच्या भूमिकेत लक्षणीय बदल दिसून आला. काही महत्त्वाच्या घडामोडींमध्ये ते भाजपच्या बाजूने बोलताना दिसले. केंद्र सरकारच्या निर्णयांवर त्यांनी पाठिंबा दर्शवला आणि राज्यातील काही प्रमुख मुद्द्यांवरही भाजपसोबत साधर्म्य दर्शवलं. त्यामुळे राज ठाकरे आणि भाजप यांच्यातील संबंध अधिक मजबूत होत चालल्याचं चित्र स्पष्ट होत आहे.
हेही वाचा:-👇
आदित्य ठाकरेंना त्वरित अटक करून चौकशी करा, दिशा सालियन प्रकरणावर सभागृहात सत्ताधाऱ्यांची जोरदार मागणी
राज ठाकरेंची भूमिका ठरणार निर्णायक?
महाराष्ट्रातील आगामी स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकांमध्ये राज ठाकरे यांची भूमिका निर्णायक ठरू शकते. भाजपसाठी ते एक प्रभावी आणि आक्रमक सहयोगी ठरू शकतात, विशेषतः मराठी मतदारांमध्ये आपली पकड वाढवण्यासाठी. दुसरीकडे, उद्धव ठाकरे यांच्यासाठी ही जवळीक एक मोठा राजकीय अडथळा बनू शकते, कारण ती त्यांच्या मतदारांमध्ये फूट पाडू शकते.
महाराष्ट्राच्या राजकारणात कोणत्याही क्षणी नवा वळण येण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. फडणवीस आणि ठाकरे युतीबाबत अनेक दिवस चर्चा रंगल्या, मात्र देवेंद्र फडणवीस यांनी स्पष्टपणे नकार दिल्याने त्या चर्चांना पूर्णविराम मिळाला. सध्या अस्तित्वात असलेलं महायुती सरकार मजबूत दिसत असलं तरी अंतर्गत नाराजीच्या चर्चा अधूनमधून समोर येतात, ज्यामुळे सरकारची स्थिरता याबाबत प्रश्नचिन्ह निर्माण होतं.
उद्धव ठाकरे आणि भाजप यांच्यातील राजकीय दरी अद्याप भरून निघालेली नाही. दोन्ही बाजूंनी अजूनही टीकेची भूमिका कायम आहे. अशा परिस्थितीत आगामी स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकांमध्ये या घडामोडींचा प्रभाव नक्कीच जाणवेल. त्यामुळे राज्याच्या राजकारणात पुढे काय घडणार, कोणते नवीन समीकरणं तयार होणार, याकडे नागरिकांचं आणि राजकीय वर्तुळाचं लक्ष लागलेलं आहे.