Pune News: पुणे शहरातील ‘गुइलेन बॅरे सिंड्रोम’ (जीबीएस) चे रुग्ण वाढत असताना, महापालिकेने यावर प्रभावी उपाययोजना लागू केल्या आहेत. जीबीएस हा एक गंभीर आणि दुर्लभ न्यूरोलॉजिकल विकार आहे, ज्यामुळे शरीराच्या स्नायूंवर परिणाम होतो आणि त्याचा उपचार करणे अत्यंत आवश्यक आहे.
पुणे शहराच्या सिंहगड रस्ता परिसरातील काही गावांत या विकाराचे रुग्ण अधिक प्रमाणात सापडल्यामुळे महापालिकेने त्याला लक्ष देऊन विविध उपाययोजना सुरू केल्या आहेत. या उपाययोजनांमध्ये रुग्णांसाठी उपचार, मदत योजनांचे लाभ, आणि अन्य आरोग्यविषयक सुविधा यांचा समावेश आहे.

[Pune News]
उपाययोजना | तपशील |
GBS उपचार योजना | पुणे महापालिकेने तपासणी व उपचार सुधारले, मोफत उपचार सुविधा दिल्या. |
GBS बाधित क्षेत्र घोषित | सिंहगड रस्ता, किरकटवाडी, नांदोशी, नांदेड, धायरी हे भाग ‘GBS बाधित क्षेत्र’ म्हणून घोषित. |
रुग्णालय व्यवस्था | कमला नेहरू रुग्णालयात 50 सामान्य बेड आणि 15 आयसीयू बेड उपलब्ध. |
आपत्ती व्यवस्थापन कक्ष | GBS संदर्भातील माहिती संकलन आणि निर्णय प्रक्रियेसाठी स्वतंत्र कक्ष. |
हेल्पलाइन क्रमांक | 020-25506800, 020-25501269, 020-67801500 |
आरोग्य मदत योजना | ‘शहरी गरीब योजना’ अंतर्गत 2 लाखांपर्यंत आर्थिक मदत. |
ब्लिचिंग पावडरचा वापर | टँकरचालकांना 25 किलो ब्लिचिंग पावडरचे वाटप. |
‘मेडिक्लोर’चे वाटप | 30,000 बाटल्या GBS प्रभावित भागांत वितरित. |
पुणे महापालिकेची GBS रुग्णांसाठी विशेष उपचार योजना
1.GBS उपचार योजना सुरू
- पुणे महापालिकेने GBS रुग्णांसाठी तपासणी आणि उपचार पद्धती सुधारल्या.
- रुग्णांना त्वरित आणि मोफत उपचार मिळण्यासाठी पावले उचलली.
2.GBS बाधित क्षेत्र घोषित
- सिंहगड रस्ता, किरकटवाडी, नांदोशी, नांदेड, आणि धायरी या भागांमध्ये अधिक रुग्ण आढळले.
- या क्षेत्रांना ‘GBS बाधित क्षेत्र’ म्हणून घोषित करण्यात आले.
- महापालिका रुग्णांसाठी विविध सरकारी योजना आणि सहाय्य उपलब्ध करून देत आहे.
3.रुग्णालयांमध्ये विशेष व्यवस्था
- कमला नेहरू रुग्णालयात 50 बेड आणि 15 आयसीयू बेड राखीव.
- प्लाझ्मा एक्सचेंज आणि IVIg उपचारांची मोफत सुविधा.
- रुग्णांना आर्थिक अडचणी शिवाय आवश्यक सेवा मिळणार.
4.आपत्ती व्यवस्थापन कक्ष सुरू
- GBS संदर्भातील माहिती संकलन आणि निर्णय प्रक्रियेसाठी महापालिकेने आपत्ती व्यवस्थापन कक्ष स्थापन केला.
- या कक्षाद्वारे रुग्णांची माहिती एकत्र केली जात आहे.
- त्वरित मदतीसाठी विशिष्ट संपर्क क्रमांक उपलब्ध.
5.संपर्कासाठी हेल्पलाइन क्रमांक:
नागरिकांना मदतीसाठी खालील क्रमांकावर संपर्क साधण्याचे आवाहन:
०२०-२५५०६८००
०२०-२५५०१२६९
०२०-६७८०१५००
6.डॉ. नीना बोराडे यांचे आवाहन:
पुणे महापालिकेच्या डॉ. नीना बोराडे यांनी नागरिकांना या क्रमांकावर संपर्क साधण्याचे आवाहन केले आहे.
1.न्यूरोलॉजिस्ट आणि शासकीय सुविधा:
पुण्यातील चार प्रमुख न्यूरोलॉजिस्टनी महापालिकेच्या कमला नेहरू रुग्णालयात उपचार सेवा देण्याची तयारी दर्शवली आहे. यामुळे रुग्णांना तज्ञ डॉक्टरांकडून उपचार मिळण्याची संधी मिळेल. एक डॉक्टर या सेवेची सुरुवातही करीत आहे. यामुळे GBS च्या रुग्णांची संख्या नियंत्रणात आणणे शक्य होईल.
तसेच, महापालिकेने रुग्णांना ‘शहरी गरीब योजना’ अंतर्गत आर्थिक मदत उपलब्ध करणार आहे. या योजनेच्या अंतर्गत २ लाखांपर्यंत रुग्णांना मदतीचे प्रमाणपत्र दिले जाणार आहे. जे नागरिक या योजनेसाठी पात्र नाहीत, त्यांना देखील एक लाख रुपयांपर्यंत मदत दिली जाणार आहे.
2.ब्लिचिंग पावडरचा वापर आणि विशेष निर्देश:
महापालिकेने खासगी टँकरचालकांना २५ किलो ब्लिचिंग पावडर दिली आहे. याचा वापर योग्य प्रमाणात कसा करायचा यासाठी महापालिकेने विशेष सूचनाही दिली आहे.
ब्लिचिंग पावडरचा वापर वातावरणाच्या शुद्धतेसाठी आणि रोगप्रतिकारक क्षमता वाढवण्यासाठी महत्त्वाचा ठरतो. यामुळे GBS च्या प्रभावावर नियंत्रण ठेवणे शक्य होईल, आणि नागरिकांमध्ये अधिक जनजागृती निर्माण होईल.
3.आधुनिक व्यवस्थापन आणि आरोग्य विभागाची भूमिका:
महापालिकेने GBS संदर्भातील आपत्ती व्यवस्थापन कक्ष सुरु केल्याने या समस्या अधिक प्रभावीपणे हाताळता येत आहेत. यामुळे रुग्णांचे तत्परतेने नोंदणी, उपचार आणि मदत कार्ये नियमित केली जात आहेत.
यासोबतच, शहरातील रुग्णालयांसाठी आरोग्य विभागाने नोडल अधिकाऱ्यांची नियुक्ती केली आहे. यामुळे रुग्णालयांना आवश्यक असलेल्या सुविधा आणि यंत्रणांचे सुगम व्यवस्थापन होईल.
4.’मेडिक्लोर’चे वाटप आणि समाजाची मदत:
महापालिकेने GBS प्रभावित गावांमध्ये ‘मेडिक्लोर’च्या ३० हजार बाटल्यांचे वाटप सुरू केले आहे. ‘मेडिक्लोर’ हे एक स्वच्छता साधन आहे, जे सार्वजनिक आरोग्य आणि स्वच्छता राखण्यासाठी अत्यंत उपयोगी आहे. यामुळे रुग्णालयांसह इतर सार्वजनिक ठिकाणी देखील साफसफाईची स्थिती सुधारेल आणि रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवली जाईल.
सिंहगड रस्ता परिसरात गुइलेन बॅरे सिंड्रोमचे वाढते रुग्ण, महापालिकेने लागू केली विशेष तपासणी मोहीम
1.गुइलेन बॅरे सिंड्रोम (GBS) च्या रुग्णांमध्ये वाढ
सिंहगड रस्ता परिसरातील किरकटवाडी, नांदोशी, नांदेड, धायरी या गावांमध्ये गुइलेन बॅरे सिंड्रोमचे (GBS) रुग्ण सापडत आहेत. GBS हा एक गंभीर न्यूरोलॉजिकल विकार आहे जो शरीराच्या प्रतिकारशक्तीला स्वतःच्या नर्व्ह सिस्टीमवर हल्ला करण्यास भाग पाडतो.
यामध्ये शरीरातील स्नायूंमध्ये कमकुवतपणा आणि पक्षाघात होऊ शकतो. लोकांना तातडीने वैद्यकीय मदतीची आवश्यकता असते, कारण हा विकार आयुष्यमाणावर गंभीर परिणाम करू शकतो. स्थानिक आरोग्य यंत्रणा या प्रकरणांवर लक्ष ठेवून तपासणी करत आहे.
2.महापालिकेने बाधित क्षेत्र घोषित केले
राजाराम पूल ते खडकवासला दरम्यान असलेली महापालिका हद्दीतील भाग “बाधित क्षेत्र” म्हणून घोषित करण्यात आली आहे. या भागात GBS चे रुग्ण अधिक प्रमाणात सापडल्यामुळे, महापालिकेने तत्काळ उपाय योजना लागू केली आहे.
हे क्षेत्र विशेषत: अतिसंवेदनशील ठरले आहे कारण येथे गुइलेन बॅरे सिंड्रोमचा प्रसार होण्याचा धोका वाढलेला आहे. प्रशासन यावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी वेगवेगळ्या पातळ्यांवर उपाययोजना करीत आहे.
3.महापालिकेचा सर्वेक्षण मोहीम
महापालिकेने सर्वेक्षण सुरू केले आहे जे घरोघरी जाऊन चालवले जात आहे. या मोहिमेच्या अंतर्गत, आरोग्य कर्मचारी प्रत्येक घराच्या लोकसंख्येची तपासणी करत आहेत, GBS च्या लक्षणांची तपासणी केली जात आहे, आणि रुग्णांना तातडीने उपचार मिळवून देण्यासाठी आवश्यक सूचना दिल्या जात आहेत.
हा सर्वेक्षण कार्यक्रम प्रादुर्भाव नियंत्रणासाठी महत्त्वपूर्ण आहे आणि त्याच्या माध्यमातून लोकांना योग्य मार्गदर्शन आणि वैद्यकीय मदत मिळवून दिली जात आहे.
4.GBS च्या लवकर निदान आणि उपचारासाठी प्रशासनाची कार्यवाही
GBS च्या रुग्णांमध्ये लवकर निदान आणि उपचार खूप महत्त्वाचे आहेत, कारण या विकाराच्या लक्षणांचा प्रारंभ साधारणतः 1 ते 3 आठवड्यांच्या आत होतो. प्रशासनाची प्रमुख लक्ष केंद्रित केली आहे की प्रत्येक रुग्णाला यथासांग उपचार मिळवून देण्याची आणि संपूर्ण समुदायाच्या संरक्षणाची व्यवस्था केली जावी.
अशा प्रकारे महापालिका आणि आरोग्य विभाग या प्रकरणाच्या वेगवेगळ्या स्तरांवर काम करत आहेत, ज्यामुळे भविष्यातील प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी एक प्रभावी प्रणाली तयार होईल.
Ration Card Update: ई-केवायसी ची अंतिम तारीख 25 फेब्रुवारी – जाणून घ्या, कारण रेशन मिळणार नाही!
1.GBS चे विविध प्रकार
GBS (Guillain-Barré Syndrome) चे विविध प्रकार आहेत, ज्यामध्ये AIDP (अॅक्यूट इन्फ्लमेटरी डिमायलिनेटिंग पॉलीन्यूरोपॅथी), MFS (मिलर फिशर सिंड्रोम), AMAN (अॅक्यूट मोटर एक्सोनल न्यूरोपॅथी) आणि AMSAN (अॅक्यूट मोटर आणि संवेदी एक्सोनल न्यूरोपॅथी) समाविष्ट आहेत.

प्रत्येक प्रकाराचे लक्षणे आणि परिणाम वेगवेगळे असू शकतात. AIDP मध्ये सामान्यतः हात-पायांमध्ये अशक्तपणा आणि संवेदनाशून्यता येते, तर MFS मध्ये समन्वयाच्या समस्यांसह डोळ्यांच्या स्नायूंच्या अशक्ततेचे लक्षण दिसून येते. AMAN आणि AMSAN च्या बाबतीत मुख्यत: मोटर कार्यात बिघाड होतो, ज्यामुळे शरीराच्या गतिमान कार्यावर परिणाम होतो.
2.GBS च्या कारणे
GBS चा प्रामुख्याने श्वसन किंवा जठरांत्रिय संसर्गांनंतर होतो. फ्लू, निमोनिया सारखे श्वसन संक्रमण आणि कॅम्पिलोबॅक्टर जेजुनी सारख्या जठरांत्रिय संक्रमणांमुळे GBS होऊ शकतो. तसेच, झिका व्हायरस आणि एपस्टीन-बार व्हायरस सारख्या व्हायरल संक्रमणांनंतर देखील GBS विकसित होऊ शकतो.
या संक्रमणांमुळे शरीराच्या प्रतिरक्षा प्रणालीमध्ये गडबड होऊन ती शरीराच्या तंत्रिका तंत्रावर परिणाम करते, ज्यामुळे GBS च्या लक्षणांची सुरुवात होते.
3.GBS च्या उपचार पद्धती
GBS च्या उपचारांमध्ये दोन मुख्य पद्धतींचा वापर केला जातो – प्लाझ्मा एक्सचेंज (प्लाझ्माफेरेसिस) आणि IVIg थेरेपी (इम्युनोग्लोबुलिन थेरेपी). प्लाझ्मा एक्सचेंज मध्ये रुग्णाच्या रक्तातील दूषित प्लाझ्मा काढून त्याची जागा ताज्या द्रवाने घेतली जाते.
यामुळे शरीराची प्रतिरक्षा प्रणाली सौम्य होऊन तंत्रिका तंत्राच्या नुकसानात कमी होतो. IVIg थेरेपी मध्ये दात्यांकडून मिळवलेले इम्युनोग्लोबुलिन रुग्णाला दिले जातात, ज्यामुळे प्रतिरक्षा प्रणालीचे संतुलन राखले जाते आणि GBS च्या लक्षणांमध्ये सुधारणा होऊ शकते.
4.GBS च्या लक्षणांची ओळख
GBS च्या प्रारंभिक लक्षणांमध्ये हात आणि पायांमध्ये कमजोरी, संवेदनाशून्यता आणि समन्वयाची गडबड दिसू शकते. हे लक्षणे सामान्यतः दोन ते चार आठवड्यांत तीव्र होतात, त्यामुळे याची ओळख पटकन करणे महत्त्वाचे आहे.
लक्षणे वाढल्यावर रुग्णांना चालण्यास, शरीराच्या इतर हालचालींना समस्या निर्माण होऊ शकतात. यामुळे उपचार घेणं अत्यंत आवश्यक आहे, जेणेकरून शरीरावर होणारे नुकसान कमी करता येईल.
5.GBS च्या उपचार खर्चाची माहिती
GBS च्या उपचारांसाठी लागणाऱ्या खर्चामध्ये प्लाझ्मा एक्सचेंज आणि IVIg थेरेपीचा समावेश होतो. या उपचारांचा एकूण खर्च 3 ते 5 लाख रुपये पर्यंत जाऊ शकतो, जो सामान्यतः प्रत्येक रुग्णासाठी आवश्यक असतो.
पुणे महापालिकेने या उपचारांचा खर्च गरीब आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल रुग्णांसाठी उचलण्याची योजना सुरू केली आहे. यामुळे, योग्य उपचार मिळवण्यासाठी त्यांना आर्थिक अडचणी येत नाहीत.
निष्कर्ष:
पुणे महापालिकेने GBS रुग्णांसाठी सुरु केलेल्या या विविध उपाययोजनांमुळे शहरातील नागरिकांना उत्तम आरोग्य सेवा मिळू शकते. जीबीएस या गंभीर आजारावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी महापालिकेने शासकीय सुविधांची मदत आणि सार्वजनिक स्वच्छतेसाठी उपयुक्त उपाय तयार केले आहेत.
यामुळे नागरिकांच्या आरोग्यविषयक समस्यांचे निराकरण होण्यास मदत होईल. मात्र, यासाठी सर्व नागरिकांची सहकार्य आवश्यक आहे. महापालिकेने सुरू केलेल्या योजनेच्या माध्यमातून अधिकाधिक रुग्णांना मदत मिळेल, आणि पुणे शहरात जीबीएसचा फैलाव रोखला जाईल.
FAQ:
1.’गुइलेन बॅरे सिंड्रोम’ म्हणजे काय?
‘गुइलेन बॅरे सिंड्रोम’ हा एक दुर्लभ न्यूरोलॉजिकल विकार आहे, ज्यामुळे स्नायूंवर परिणाम होतो.
2.जीबीएससाठी शहरी गरीब योजना कशी मदत करते?
शहरी गरीब योजना अंतर्गत जीबीएस रुग्णांना २ लाख रुपयांपर्यंत आर्थिक मदत मिळू शकते.
3.महापालिका कोणत्या सेवांचा वापर करत आहे?
महापालिका ‘जीबीएस’ संदर्भातील आपत्ती व्यवस्थापन कक्ष आणि रुग्णालयांसाठी नोडल अधिकाऱ्यांची नियुक्ती करून सेवा देत आहे.
4.जीबीएसचा उपचार कसा केला जातो?
जीबीएसचा उपचार न्यूरोलॉजिस्ट किंवा तज्ञ डॉक्टरांमार्फत केला जातो, आणि उपचार पद्धतीत विशेष इन्फ्युजन आणि इम्यून थेरपीचा समावेश होतो.