राजकारण हा प्रवाहासारखा असतो, तो सतत बदलत राहतो. पक्ष, विचारधारा आणि नेत्यांचे निर्णय यामुळे राजकीय समीकरणे बदलत जातात. महाराष्ट्राच्या राजकारणात सध्या अशाच एका महत्त्वाच्या घडामोडीवर चर्चा सुरू आहे—कसबा पोटनिवडणुकीत काँग्रेसला मोठा विजय मिळवून देणारे नेते रवींद्र धंगेकर आता पक्ष सोडून एकनाथ शिंदे यांच्या नेतृत्वाखालील शिवसेना गटात प्रवेश करणार आहेत. गेल्या काही दिवसांपासून या संदर्भात वेगवेगळ्या चर्चा रंगत होत्या.
सुरुवातीला त्यांनी काँग्रेस सोडण्याच्या चर्चांना फोल ठरवले होते, मात्र आता त्यांच्या शिंदे गट प्रवेशावर शिक्कामोर्तब झाले आहे. राजकीय विश्वास, पराभवाचे अनुभव आणि नव्या पक्षासोबतचा प्रवास यामुळे पुण्याच्या राजकारणाला नवे वळण मिळाले आहे. धंगेकर यांच्या या निर्णयामुळे काँग्रेसला मोठा धक्का बसला आहे. त्यांच्या पक्षांतरामागची कारणे, राजकीय पायाभरणी आणि संभाव्य परिणाम यांचा सखोल आढावा घेऊया.
राजकीय नेते निर्णय घेतात, पण ते अचानक घेतले जात नाहीत. यामागे विशिष्ट विचारमंथन, रणनीती आणि पक्षीय समीकरणे असतात. रवींद्र धंगेकर यांच्या शिंदे गट प्रवेशाच्या चर्चेला सुरूवात झाली ती त्यांच्या एका भेटीमुळे. विधानसभा निवडणुकीनंतर त्यांनी ठाण्यात येऊन एकनाथ शिंदे यांची भेट घेतली.
या भेटीनंतर लगेचच त्यांच्या पक्षांतराच्या चर्चा रंगल्या. राजकीय हालचालींचे संकेत लवकरच स्पष्ट होऊ लागले. काही दिवसांपूर्वी धंगेकर यांनी भगवा गमछा घातलेला फोटो त्यांच्या व्हॉट्सअॅप स्टेटसवर ठेवला. महाराष्ट्राच्या राजकीय परंपरेत भगवा रंग हा हिंदुत्ववाद आणि शिवसेना विचारधारेचे प्रतिक मानला जातो. त्यामुळे हा फोटो त्यांनी ठेवताच त्यांच्या शिवसेना (शिंदे गट) प्रवेशाविषयी जोरदार चर्चा सुरू झाली.
तथापि, त्यावेळी धंगेकर यांनी “मी काँग्रेस सोडत नाही, पक्षाच्या संघटनेसाठी काम करणार” असे स्पष्टीकरण दिले होते. परंतु, राजकारणात दिलेल्या शब्दाला जितके महत्त्व असते, तितकेच त्यामागे असलेली रणनीती महत्त्वाची असते.
पक्षांतराच्या चर्चांमध्ये एक पद्धत असते—नेते प्रथम नकार देतात, नंतर संकेत देतात आणि अखेरीस अधिकृतरित्या निर्णय घेतात. धंगेकर यांच्या बाबतीत हेच घडले. आज संध्याकाळी ठाण्यात स्वतः मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्या उपस्थितीत ते अधिकृतरित्या शिवसेना (शिंदे गट) प्रवेश करणार आहेत.
रवींद्र धंगेकर हे कसबा पोटनिवडणुकीत काँग्रेसचे ‘गायंट किलर’ ठरले होते. भाजपच्या हेमंत रासने यांचा पराभव करून त्यांनी काँग्रेससाठी महत्त्वाचा विजय मिळवला. त्यामुळे काँग्रेसने त्यांच्यावर विश्वास ठेवला आणि लोकसभा निवडणुकीत पुण्यातून उमेदवारी दिली.
मात्र, त्या निवडणुकीत त्यांचा भाजपच्या मुरलीधर मोहोळ यांच्याकडून पराभव झाला. हा पराभव धंगेकरांसाठी मोठा धक्का ठरला. तरीही काँग्रेसने त्यांच्यावर विश्वास दाखवून विधानसभा निवडणुकीत कसब्यातून पुन्हा संधी दिली. परंतु, येथेही त्यांचा पराभव झाला.
या दोन्ही पराभवांमुळे धंगेकर यांची राजकीय गणिते बदलली. पराभवानंतर पक्षाने पाठिंबा दिला असला तरी स्थानिक पातळीवर त्यांना कमी महत्त्व दिले जात आहे, अशी भावना तयार झाली. काँग्रेसमध्ये असलेल्या अंतर्गत गटबाजीमुळेही त्यांना अपेक्षित संधी मिळाली नाही.
हेही वाचा:
या पार्श्वभूमीवर, राजकीय भविष्य सुरक्षित करण्यासाठी त्यांनी नव्या पक्षात जाण्याचा निर्णय घेतला असावा. पक्ष कोणताही असो, नेत्याला संधी आणि स्थैर्य महत्त्वाचे असते. त्यामुळेच त्यांनी आता काँग्रेसला सोडून एकनाथ शिंदे गटात जाण्याचा निर्णय घेतला आहे.
Dhangakar यांच्या पक्षांतराचा पुण्याच्या राजकारणावर मोठा प्रभाव पडू शकतो. काँग्रेसला मोठा धक्का बसला आहे कारण धंगेकर हे शहरात लोकप्रिय नेते होते. स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकीच्या तोंडावर काँग्रेसला त्यांचा मोठा तोटा होऊ शकतो. शिवसेना (शिंदे गट) यामुळे पुण्यात अधिक प्रभावशाली होऊ शकते. आगामी महापालिका निवडणुकीत भाजप आणि शिंदे गट युतीसाठी हा प्रवेश फायद्याचा ठरू शकतो.
दुसरीकडे, Dhangakar यांना शिंदे गटात किती महत्त्व मिळते हे पाहणे महत्त्वाचे ठरेल. काँग्रेसमध्ये ते महत्त्वाचे नेते होते, पण शिंदे गटात प्रवेश केल्यानंतर त्यांना मोठी संधी मिळेल का, हे स्पष्ट नाही. त्यांचा कार्यकर्ता वर्ग आणि जनाधार कसा टिकतो, हे त्यांच्या पुढील राजकीय प्रवासासाठी महत्त्वाचे ठरेल.