राज्यातील ‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण’ या योजनेत मोठा बदल करण्यात आला आहे. याअंतर्गत ज्या महिला शेतकरी आधीच ‘प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी’ आणि ‘नमो शेतकरी सन्मान निधी’ योजनेचा लाभ घेत आहेत, त्यांना यापुढे दरमहा १,५०० ऐवजी फक्त ५०० रुपये मिळणार आहेत.
हे आर्थिक सहाय्य पूर्वीपेक्षा कमी केल्याने अनेक शेतकरी महिलांमध्ये नाराजी आहे. केंद्र सरकारच्या ‘प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी’मधून ६,००० रुपये, तसेच राज्य सरकारच्या ‘नमो शेतकरी सन्मान निधी’मधून अजून ६,००० रुपये, असे एकूण १२,००० रुपये वार्षिक मिळतात. मात्र, ‘माझी लाडकी बहीण’ योजनेअंतर्गत मिळणाऱ्या रकमेतील कपातीमुळे शेतकरी महिलांवर आर्थिक परिणाम होण्याची शक्यता आहे.
मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना 2025
या निर्णयामुळे कोणाला फटका बसणार?
ज्या महिला आधीपासून शेतकरी सन्मान निधी योजनांचा लाभ घेत आहेत, त्यांच्यासाठी ‘माझी लाडकी बहीण’ योजनेतील रक्कम कमी झाली आहे.
आधीच्या नियमानुसार या महिलांना १८,००० रुपये वार्षिक मिळत होते (१,५०० × १२ महिने), पण आता त्यांना फक्त ६,००० रुपये वार्षिक (५०० × १२ महिने) मिळतील.
मुख्यमंत्री ‘माझी लाडकी बहीण’ योजनेतील बदलांसाठी महत्त्वाचे टेबल
| मुद्दा | पूर्वीची स्थिती | सध्याची स्थिती |
| योजनेतील आर्थिक सहाय्य | १,५०० रुपये दरमहा | ५०० रुपये दरमहा |
| वार्षिक आर्थिक सहाय्य | १८,००० रुपये (१,५०० × १२ महिने) | ६,००० रुपये (५०० × १२ महिने) |
| प्रभावित महिलांची संख्या | लागू नाही | अंदाजे १९ लाख महिला शेतकरी |
| मुख्य कारण | सर्व पात्र महिलांना लाभ | प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी’ किंवा ‘नमो शेतकरी सन्मान निधी’चा लाभ घेणाऱ्या महिलांना कमी रक्कम मिळणार. |
| सरकारचा हेतू | सर्व महिलांना मदत | आर्थिक सहाय्य केवळ गरजू महिलांना पोहोचवणे |
| अपात्र ठरवण्याचा निकष | लागू नाही | कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न ₹2.5 लाखांपेक्षा जास्त असणे, चारचाकी वाहन असणे इत्यादी |
| तपासणी प्रक्रिया | लागू नाही | पॅनकार्ड’ आणि ‘आयकर विभागा’कडून उत्पन्नाची पडताळणी सुरू |
| प्रभावित भाग | लागू नाही | ग्रामीण भागातील महिला शेतकरी |
| महिला शेतकरींच्या तक्रारी | लागू नाही | आर्थिक फटका बसला, “सरकारने पुनर्विचार करावा” इत्यादी |
| सोलापूर जिल्ह्यातील स्थिती | लागू नाही | अनेक महिलांना फक्त ५०० रुपयेच मिळाले |
| सदोष लाभार्थी कमी करण्याची प्रक्रिया | लागू नाही | राज्यभरात लाभार्थ्यांची तपासणी आणि अपात्र ठरवण्याचे काम सुरू |
शेतकरी महिलांची नाराजी आणि सरकारची भूमिका
या निर्णयामुळे ग्रामीण भागातील महिलांमध्ये नाराजी आहे. अनेक महिलांनी योजनेतील या बदलामुळे त्यांचा मोठा आर्थिक फटका बसल्याचं सांगितलं आहे. मात्र, राज्य सरकारच्या मते, शेतकरी महिलांना आधीच दोन योजना मिळत असल्याने, या नव्या धोरणामुळे निधी अधिक गरजू महिलांपर्यंत पोहोचू शकेल.
‘माझी लाडकी बहीण’ योजनेतील बदल: लाखो महिलांना फटका!
विधानसभा निवडणुकीच्या तोंडावर मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्या नेतृत्वाखालील सरकारने ‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण’ योजना आणली होती. या योजनेला मोठा प्रतिसाद मिळाला, कारण अर्जासाठी कागदपत्रांची मोठी शिथिलता देण्यात आली होती. परिणामी, राज्यभरातून तब्बल २.५ कोटी महिलांनी अर्ज केले.
सुरुवातीला पहिल्या तीन हप्त्यांचे पैसे नियमितपणे वाटप झाले, मात्र त्यानंतर सरकारने लाभार्थ्यांची तपासणी सुरू केली. निकषांवर बोट ठेवून अनेक महिलांना अपात्र ठरवण्याची प्रक्रिया सुरू झाली.
योजना कशा प्रकारे बदलली?
1.सरकारच्या नियमानुसार, एका व्यक्तीला वैयक्तिक लाभाच्या फक्त एका योजनेचा लाभ घेता येतो.
2.अनेक महिला ‘प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी’ आणि ‘नमो शेतकरी सन्मान निधी’ योजनेच्या लाभार्थी असतानाच, ‘माझी लाडकी बहीण’ योजनेतही समाविष्ट होत्या.
3.त्यामुळे या शेतकरी महिलांना आधी १,५०० रुपये दरमहा मिळत असतानाच, आता फक्त ५०० रुपयेच मिळणार आहेत.
या निर्णयाचा मोठा परिणाम
- शेतकरी महिलांना मिळणारे आर्थिक सहाय्य अचानक १,००० रुपयांनी घटले.
- लाभार्थ्यांची संख्या कमी करण्याचा सरकारचा प्रयत्न असल्याचे दिसत आहे.
- योजनेतील बदलांमुळे ग्रामीण भागातील महिलांमध्ये नाराजी पसरली आहे.
‘माझी लाडकी बहीण’ योजनेतील बदल: ५०० रुपये मिळाल्याच्या तक्रारी आणि उत्पन्नाची पडताळणी सुरू
राज्यात ‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण’ योजनेत मोठ्या प्रमाणावर बदल होत असल्याचे स्पष्ट झाले आहे. महिलांना दरमहा मिळणाऱ्या १,५०० रुपयांऐवजी फक्त ५०० रुपयेच मिळत असल्याच्या तक्रारी काही जिल्ह्यांमधून समोर येत आहेत.
हेही वाचा:-👇
लाडकी बहीण योजना अपडेट: 2.63 कोटी अर्जांची पडताळणी सुरू
महिलांच्या तक्रारी काय सांगतात?
सोलापूर जिल्ह्यातील अनेक महिलांना मागील हप्त्यांमध्ये फक्त ५०० रुपये मिळाल्याचे आढळले. यावर महिला व बालविकास अधिकारी प्रसाद मिरकले म्हणाले की,
“या महिलांना नक्की का कमी रक्कम मिळाली, याची पडताळणी आमच्या स्तरावर होत नाही. त्यामुळे त्याचे नेमके कारण सांगता येत नाही.”
याचा अर्थ, राज्यभरात हजारो महिलांना अचानकच कमी अनुदान मिळाले असण्याची शक्यता आहे.
लाभार्थ्यांच्या उत्पन्नाची पडताळणी सुरू!
राज्य सरकार आता योजनेच्या पात्रतेचे काटेकोरपणे पुनरावलोकन करत आहे.
महत्वाचे बदल:
1.योजनेचा लाभ घेण्यासाठी महिलेच्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न अडीच लाख रुपयांपेक्षा कमी असणे आवश्यक आहे.
2.सध्या २.५८ कोटी महिला या योजनेचा लाभ घेत आहेत, पण यात अडीच लाखांपेक्षा जास्त उत्पन्न असलेल्या महिलाही असू शकतात, असा सरकारचा संशय आहे.
3.त्यामुळे, जसे चारचाकी वाहन असलेल्या महिलांची नावे परिवहन विभागाकडून तपासली गेली, तसेच आता ‘पॅनकार्ड’ आणि ‘आयकर विभागा’कडून उत्पन्नाची पडताळणी सुरू झाली आहे.
सरकारचा मुख्य उद्देश:
- अपात्र लाभार्थ्यांना योजनेंतून बाहेर काढणे
- केवळ गरीब महिलांनाच अनुदान मिळावे यासाठी कठोर निकष लावणे
- योजनेंतर्गत महिलांची संख्या कमी करणे
योजनेतील बदलांचा परिणाम:
- योजनेचा लाभ घेणाऱ्या महिलांवर आर्थिक परिणाम होणार!
- अपात्र ठरवण्यात आल्यास लाखो महिला अनुदानापासून वंचित राहतील!
- योजनेबद्दल महिलांमध्ये संभ्रम आणि नाराजी वाढत आहे!
‘शेतकरी सन्मान निधी’ योजनेची सद्यस्थिती: महिलांवर मोठा परिणाम!
राज्यात प्रधानमंत्री शेतकरी सन्मान निधी योजना आणि नमो शेतकरी सन्मान निधी योजना यांमधून शेतकऱ्यांना दरवर्षी १२,००० रुपये मिळतात. मात्र, मुख्यमंत्री ‘माझी लाडकी बहीण’ योजनेतील काही महिला लाभार्थींना याचा फटका बसणार आहे.
- शेतकरी सन्मान निधीची सद्यस्थिती:
- एकूण लाभार्थी: ९३.२६ लाख
- दरमहा दिली जाणारी एकूण रक्कम: १,८६५ कोटी रुपये
- यातील महिला लाभार्थी: अंदाजे १९ लाख
महिला शेतकऱ्यांवर मोठा परिणाम
‘माझी लाडकी बहीण’ योजनेसाठी ज्या महिलांनी अर्ज केले आणि त्या शेतकरी सन्मान निधीचा लाभ घेत आहेत, त्यांना आता दरमहा १५०० ऐवजी फक्त ५०० रुपयेच मिळणार! यामुळे १९ लाख महिला शेतकरी थेट प्रभावित होतील.
याचा परिणाम:
- महिलांना दरमहा १,००० रुपयांचे नुकसान
- अनेक महिलांना सरकारकडून मिळणाऱ्या मदतीत कपात
- लाडकी बहीण योजनेतील एकूण लाभार्थ्यांची संख्या कमी करण्याचा सरकारचा प्रयत्न
राज्य सरकारकडून लाभार्थ्यांची नव्याने पडताळणी सुरू झाली आहे, आणि यामध्ये अपात्र ठरणाऱ्या महिलांची संख्याही वाढण्याची शक्यता आहे.
शेतकरी महिलांच्या नाराजीचा सूर!
“शेतकरी सन्मान निधी वेगळा आणि लाडकी बहीण वेगळी, मग आम्हाला दोन्ही मिळायला काय हरकत आहे?”
“एकीकडे शेतकऱ्यांना मदत म्हणतात आणि दुसरीकडे आमचं अनुदानच कमी करतात!”
राज्यात अनेक शेतकरी महिलांनी नाराजी व्यक्त केली असून, सरकारच्या या निर्णयावर पुनर्विचार करण्याची मागणी केली जात आहे.
निष्कर्ष:
मुख्यमंत्री ‘माझी लाडकी बहीण’ योजनेतील लाभार्थी असलेल्या शेतकरी महिलांना आता दरमहा ५०० रुपयेच मिळणार आहेत. कारण त्या ‘शेतकरी सन्मान निधी’ योजनेचाही लाभ घेत असल्याने सरकारने ही रक्कम कपात करण्याचा निर्णय घेतला आहे. याचा फटका राज्यातील सुमारे १९ लाख महिला शेतकऱ्यांना बसणार आहे.
या निर्णयामुळे शेतकरी महिलांमध्ये नाराजी असून, सरकारने घेतलेल्या या निर्णयावर पुनर्विचार करावा, अशी मागणी होत आहे. तसेच, शेतकरी सन्मान निधी आणि लाडकी बहीण योजना यांना स्वतंत्रपणे विचारले जावे, असे अनेकांचे मत आहे. भविष्यात शासन याबाबत काही बदल करते का, हे पाहणे महत्त्वाचे ठरेल.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ):
1.मुख्यमंत्री ‘माझी लाडकी बहीण’ योजनेत दरमहा किती रुपये मिळतात?
➡ या योजनेत पात्र महिलांना दरमहा १,५०० रुपये मिळतात. मात्र, शेतकरी सन्मान निधी योजना घेत असलेल्या महिलांना फक्त ५०० रुपयेच मिळणार आहेत.
2.‘शेतकरी सन्मान निधी’ योजनेचा फायदा घेतल्यास ‘माझी लाडकी बहीण’ योजनेचा पूर्ण लाभ मिळेल का?
➡ नाही. जर तुम्ही शेतकरी सन्मान निधी योजनेचे लाभार्थी असाल, तर तुम्हाला ‘माझी लाडकी बहीण’ योजनेत फक्त ५०० रुपयेच मिळतील.
3.या निर्णयाचा प्रभाव कोणत्या महिलांवर होणार आहे?
➡ राज्यातील अंदाजे १९ लाख महिला शेतकरी यामुळे प्रभावित होतील.
4.जर एखाद्या महिलेने चुकीच्या निकषांमुळे कमी पैसे मिळाले असतील तर काय करावे?
➡ अशा महिलांनी महिला व बालकल्याण विभाग किंवा तहसील कार्यालयात तक्रार नोंदवावी.
5.सरकारने हा निर्णय का घेतला?
➡ सरकारच्या नियमानुसार एकाच प्रकारच्या दोन सरकारी मदतीचा लाभ घेता येत नाही. त्यामुळे ‘शेतकरी सन्मान निधी’ घेणाऱ्या महिलांना ‘माझी लाडकी बहीण’ योजनेत पूर्ण रक्कम न मिळता कमी रक्कम दिली जात आहे.
6.महिलांच्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न किती असावे?
➡ ‘माझी लाडकी बहीण’ योजनेसाठी महिलेच्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न २.५ लाख रुपयांपेक्षा कमी असणे आवश्यक आहे. सरकार सध्या उत्पन्नाची पडताळणी करत आहे, त्यामुळे काही महिलांना अपात्र ठरवले जाऊ शकते.