SIM Card Scam: स्मार्टफोन आणि इंटरनेटच्या वाढत्या वापरामुळे डिजिटल सुविधांचा विस्तार झपाट्याने झाला आहे. पारंपरिक सिमकार्डच्या तुलनेत ई-सिम कार्ड वापरणाऱ्यांची संख्या वाढत आहे, परंतु याचा गैरफायदा सायबर गुन्हेगार घेत आहेत. अनोळखी व्हॉट्सअप नंबरवरून संपर्क साधून लोकांना ई-सिम सक्रिय करण्याच्या नावाखाली फसवले जात आहे.
यामध्ये ओटीपी मागून बँक खात्यातील माहिती मिळवली जाते आणि पैसे लुटले जातात. अनेक प्रकरणांमध्ये लोकांना मोठ्या आर्थिक फसवणुकीला सामोरे जावे लागत आहे. त्यामुळे नागरिकांनी अधिक सावध राहण्याची आवश्यकता आहे.
SIM Card Scam

1.फसवणुकीची प्रकरणे:
नोएडामध्ये एका महिलेच्या बँक खात्यातून मोठी रक्कम काढली गेली आणि तिच्या नावावर 7.40 लाखांचे कार लोन घेण्यात आले. यामुळे तिला मोठ्या आर्थिक संकटाला सामोरे जावे लागले. मुंबईत देखील एका उद्योजकाला अशाच प्रकारे फसवण्यात आले.
सायबर गुन्हेगारांनी त्याच्या सिमकार्डचा ताबा घेऊन 7.5 कोटी रुपये हस्तगत केले. सुदैवाने, उद्योजकाने वेळीच 1930 क्रमांकावर कॉल करून 4.65 कोटी रुपये परत मिळवले. हे प्रकरणे दाखवतात की ई-सिम आणि सिमकार्डशी संबंधित फसवणुकीचे प्रमाण वाढत आहे आणि लोकांनी जागरूक राहण्याची गरज आहे. ( Source: “ABP माझा” )
2.सिम कार्ड घोटाळ्याचे प्रकार:
SIM Card घोटाळ्याचे अनेक प्रकार आहेत, ज्यामुळे नागरिकांची मोठी फसवणूक होत आहे.

1.सिम ब्लॉक स्कॅम:
या प्रकारात गुन्हेगार मेसेज पाठवतात की तुमचे SIM Card बंद होणार आहे, त्यासाठी लिंकवर क्लिक करा. लिंकवर क्लिक केल्यावर तुमची संपूर्ण माहिती चोरण्यात येते.
2.सिम स्वॅप:
फसवणूक करणारे नेटवर्क कंपनीशी संपर्क साधून सिमकार्ड बदलतात आणि नवा सिमकार्ड आपल्या ताब्यात घेतात. त्यामुळे मूळ SIM Card धारकाला त्याचे बँक व्यवहार, ओटीपी इत्यादी माहिती मिळत नाही.
3.सिम क्लोनिंग:
अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून सायबर गुन्हेगार एखाद्या सिमकार्डची डुप्लिकेट प्रत तयार करतात आणि त्याचा गैरवापर करतात.
4.फेक केवायसी वेरिफिकेशन:
काही गुन्हेगार टेलिकॉम कंपन्यांचे प्रतिनिधी असल्याचे सांगून आधार, पॅन, केवायसी माहिती मागतात आणि ती माहिती मिळताच फसवणुकीसाठी वापरतात.
हेही वाचा:
TET Exam Scam: गैरव्यवहार अपात्र शिक्षकांवर शिक्षण विभागाची कठोर कारवाई
3.सिम कार्ड स्कॅम कसे ओळखावेत?

1.अचानक नेटवर्क गायब झाल्यास समजावे की तुमच्या सिमकार्डवर नियंत्रण मिळवण्याचा प्रयत्न झाला आहे.
2.विनाविलंब ओटीपी किंवा बँक व्यवहारांचे अलर्ट मिळत असल्यास सतर्क व्हा.
3.अनोळखी क्रमांकावरून संशयास्पद फोन किंवा मेसेज आल्यास त्याकडे दुर्लक्ष करा.
4.सोशल मीडिया खात्यावर अनपेक्षित लॉगिन अथवा पोस्ट आढळल्यास लगेच सुरक्षा उपाय करा.
4.बचावाचे उपाय:

1.टू-फॅक्टर ऑथेंटिकेशन: बँकिंग आणि ईमेल अकाउंट सुरक्षित ठेवण्यासाठी गुगल ऑथेंटिकेटर किंवा अन्य सुरक्षा उपायांचा वापर करा.
2.वैयक्तिक माहिती शेअर न करणे: आधार, पॅन, ओटीपी फोन किंवा ईमेलद्वारे शेअर करू नका.
3.सिम स्वॅप सुरक्षा: टेलिकॉम कंपन्यांनी सेट केलेला सुरक्षा पिन वापरल्यास सिम बदलताना अतिरिक्त सुरक्षितता मिळते.
4.संशयास्पद हालचालींवर त्वरित कारवाई: 1930 हेल्पलाइन क्रमांकावर संपर्क करा किंवा www.cybercrime.gov.in वर तक्रार नोंदवा.
निष्कर्ष:
ई-सिम कार्ड आणि डिजिटल तंत्रज्ञानाचा वापर वाढला असला तरी त्यासोबत फसवणुकीचे प्रमाण देखील वाढले आहे. अनोळखी व्यक्तींनी पाठवलेल्या लिंकवर क्लिक करणे टाळा आणि कोणालाही आपली वैयक्तिक माहिती शेअर करू नका.
सायबर सुरक्षेसाठी योग्य उपाययोजना राबवणे अत्यावश्यक आहे. आपली सावधगिरी आणि सतर्कता तुम्हाला मोठ्या आर्थिक नुकसानीपासून वाचवू शकते. तंत्रज्ञानाचा योग्य वापर केल्यास डिजिटल व्यवहार सुरक्षित राहतील.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs):
1.ई-सिम फसवणुकीपासून कसा बचाव करावा?
अनोळखी नंबरवरून आलेल्या व्हॉट्सअप किंवा मेसेजला प्रतिसाद देऊ नका आणि कोणतीही वैयक्तिक माहिती शेअर करू नका.
2.जर सिमकार्ड अचानक बंद झाले तर काय करावे?
त्वरित टेलिकॉम कंपनीशी संपर्क साधा आणि सायबर क्राईम हेल्पलाइनवर तक्रार नोंदवा.
3.सिम स्वॅप फसवणूक कशी होते?
सायबर गुन्हेगार तुमच्या सिमकार्डची विनंती नेटवर्क प्रदात्याकडे करतात आणि बँक व्यवहारांवर नियंत्रण मिळवतात.
4.सिम क्लोनिंग म्हणजे काय?
अत्याधुनिक साधनांनी सिमकार्डची कॉपी तयार करून त्याचा गैरवापर केला जातो.
5.फेक केवायसी फसवणूक टाळण्यासाठी काय करावे?
केवळ अधिकृत टेलिकॉम स्टोअर्समध्येच केवायसी माहिती द्या आणि अनोळखी लिंकवर क्लिक करू नका.
6.सायबर फसवणुकीची तक्रार कुठे करावी?
1930 हेल्पलाइनवर फोन करा किंवा www.cybercrime.gov.in वर ऑनलाइन तक्रार नोंदवा.