Maha Shivratri Fasting Rules 2025: महाशिवरात्रीच्या उपवासाचे नियम, जाणून घ्या काय करावे आणि काय टाळावे!

Maha Shivratri Fasting Rules 2025: महाशिवरात्री हा हिंदू धर्मातील एक महत्त्वाचा सण आहे, जो भगवान शिवाच्या उपासनेसाठी समर्पित आहे. या दिवशी भाविक उपवास करून आणि रात्रभर जागरण करून शिवपूजा करतात. असा विश्वास आहे की या दिवशी भक्तिभावाने केलेला उपवास आणि पूजा भगवान शिवाची कृपा मिळवून देतो.

महाशिवरात्री 2025 मध्ये 26 फेब्रुवारी रोजी साजरी केली जाणार आहे. या दिवशी उपवास करताना काही विशिष्ट नियम पाळावे लागतात. काही पदार्थ वर्ज्य असतात तर काही पदार्थ खाण्यास अनुमती असते. या लेखात आपण Maha Shivratri उपवासाचे नियम, पूजेची तयारी आणि धार्मिक श्रद्धेचा महत्त्वाचा भाग जाणून घेणार आहोत.

Maha Shivratri Fasting Rules 2025

1.महाशिवरात्री 2025: तारीख आणि महत्त्व

Maha Shivratri हिंदू पंचांगानुसार फाल्गुन महिन्यातील कृष्ण पक्षाच्या चतुर्दशी तिथीला साजरी केली जाते. 2025 मध्ये ही तिथी 26 फेब्रुवारीला येत आहे.

• या दिवशी भगवान शिव आणि पार्वती यांच्या विवाहाचा पवित्र योग मानला जातो.
• शिवभक्त या दिवशी उपवास ठेवून भगवान शिवाची पूजा करतात आणि शिवलिंगावर जलाभिषेक करतात.
• भगवान शिवाचा जप करणे, मंत्रोच्चार करणे आणि रात्रभर जागरण करणे याला विशेष महत्त्व आहे.
• या दिवशी महादेवाच्या कृपेने जीवनातील दुःख व संकटे दूर होतात, असे मानले जाते.

2.महाशिवरात्री आणि केस धुण्याचा नियम

महाशिवरात्रीच्या दिवशी आंघोळ करून पवित्रतेने उपवास सुरू केला जातो.

केस धुण्याबाबत कोणतेही बंधन नाही.

1.जर एखाद्याला नियमित उपवासाच्या दिवशी केस धुणे टाळण्याची सवय असेल, तर त्यांनी आपल्या श्रद्धेनुसार निर्णय घ्यावा.

2.उपवासाच्या दिवशी स्वच्छता राखणे आवश्यक असल्याने आंघोळ आणि केस धुणे सामान्य आहे.

3.पवित्रतेच्या दृष्टीने, उपवास सुरू करण्याआधी स्नान करणे आणि स्वच्छ वस्त्रे धारण करणे योग्य मानले जाते.

3.बेलपत्र तोडण्याचा नियम

भगवान शंकराला बेलपत्र अत्यंत प्रिय आहे, त्यामुळे Maha Shivratri च्या दिवशी बेलपत्र अर्पण करणे शुभ मानले जाते.

• महाशिवरात्रीच्या दिवशी बेलपत्र तोडणे वर्ज्य मानले जाते.
• पूजेच्या आवश्यकतेसाठी बेलपत्र एक दिवस आधी तोडून ठेवावेत.
• बेलपत्र स्वच्छ धुऊन शिवलिंगावर अर्पण करावे.
• काही भाविक जुने बेलपत्र स्वच्छ करून पुन्हा वापरतात, कारण हे पत्र झाडावरून तोडल्याशिवाय टिकते.

4.मीठ खाण्याचा नियम

महाशिवरात्रीच्या उपवासात अन्नाचे काही मर्यादित प्रकारच ग्रहण करता येतात.

• फक्त सैंधव मीठ (सेंधा नमक) खाण्याची परवानगी आहे.
• साधे मीठ किंवा टेबल सॉल्ट टाळावे.
• फळे, दूध, साबुदाणा, लोणी यांसारखे पदार्थ उपवासात खाल्ले जाऊ शकतात.
• काही लोक पूर्ण निर्जला उपवास करतात, तर काही फळ आणि दुधाचे सेवन करतात.

5.चहा आणि कॉफीचे सेवन

महाशिवरात्रीच्या उपवासात फळे, दूध आणि काही सत्त्वयुक्त पदार्थ खाण्याची परवानगी असते.

1.चहा आणि कॉफी पिऊ शकतो, पण अन्नधान्य मिसळलेले पदार्थ टाळावेत.

2.साखर किंवा गूळ टाकून बनवलेले पेय घेता येतात.

3.दूध किंवा बदाम दुधासोबत तयार केलेला पेय अधिक योग्य मानला जातो.

4.काही भाविक पूर्ण उपवासात कोणतेही पेय घेत नाहीत.

हेही वाचा:

Varas Nond update 2025: तलाठी कार्यालयाला गुड बाय, आता घरबसल्या फक्त पंचवीस रुपयात करा महत्त्वाचे कामे – सविस्तर वाचा

6.गाजराचा हलवा वर्ज्य

महाशिवरात्रीच्या उपवासात कोणते पदार्थ खाण्यास अनुमती आहे आणि कोणते नाही, हे महत्त्वाचे असते.

• गाजर उपवासासाठी योग्य नसल्याने गाजराचा हलवा खाऊ शकत नाही.
• गाजरासारखी काही भाज्या आणि धान्ययुक्त पदार्थ उपवासात टाळले जातात.
• त्याऐवजी साबुदाणा खिचडी, मखाण्याची खीर, फळे आणि दूध यांचा समावेश करता येतो.

6.आईस्क्रीम खाण्याचा नियम

आईस्क्रीम उपवासात घेण्याबाबत काही विशेष नियम आहेत.

1.घरी दूध व केशराचे आईस्क्रीम बनवून खाण्यास हरकत नाही.

2.बाहेरून विकत घेतलेले आईस्क्रीम टाळावे, कारण त्यामध्ये स्टार्च, कृत्रिम फ्लेवर्स किंवा अन्य अन्नधान्य मिश्रित घटक असू शकतात.

3..घरगुती गोड पदार्थ किंवा फळांचे स्मूदी पर्याय म्हणून वापरले जाऊ शकतात.

7.मासिक पाळी आणि उपवासाचे नियम

• महाशिवरात्री उपवासातील काही पारंपरिक आणि श्रद्धेवर आधारित नियम आहेत.
• मासिक पाळीच्या काळातही उपवास करता येतो, पण काही मर्यादा पाळाव्यात.
• पूजेच्या वेळी पवित्र साहित्याला स्पर्श करू नये.
• स्वतः पूजा करण्याऐवजी दुसऱ्यांमार्फत पूजा केली जाते.
• पहिल्यांदाच उपवास ठेवत असल्यास, मासिक पाळीच्या काळात सुरुवात करणे टाळावे.

निष्कर्ष:

Maha Shivratri हा भक्तिभावाने साजरा केला जाणारा महत्त्वाचा सण आहे. भगवान शिवाची आराधना आणि उपवास केल्याने मनःशांती आणि अध्यात्मिक उन्नती मिळते, असा विश्वास आहे. या दिवशी काही विशिष्ट नियम पाळल्यास उपवासाचा संपूर्ण लाभ मिळतो.

धार्मिक परंपरा जपण्याबरोबरच स्वतःच्या प्रकृतीचा विचार करून उपवासाचे पालन करणे आवश्यक आहे. शिवरात्रीचा उपवास श्रद्धेचा भाग असल्याने, कोणते नियम पाळायचे हे प्रत्येक व्यक्तीच्या श्रद्धेवर अवलंबून असते.

Disclaimer: वरील माहिती प्रामुख्याने धार्मिक श्रद्धा आणि परंपरांवर आधारित आहे. याची सत्यता वा प्रभाव याबाबत कोणताही दावा केला जात नाही. कोणत्याही शंका असल्यास कृपया तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.

महाशिवरात्री 2025: महत्त्वाचे FAQ: